Hechting en aangeboren kenmerken

In de theorie van de hechting wordt in de cognitieve psychotherapie gesproken over een ‘intern werkmodel’: een soort van schema dat je hebt ontwikkeld over wie je bent en wat je relatie is met anderen. De psycho-analyse heeft het dan over object-relaties.

Mensen die veilig gehecht zijn hebben in hun jeugd een basaal gevoel van veiligheid ervaren. Daardoor zijn ze beter in staat om relaties aan te gaan met anderen, maar ze kunnen ook beter met spanningen omgaan en hun stress sneller reduceren.

Aangeboren of aangeleerd

Maar is dat dan allemaal de opvoeding? Wat is aangeboren en wat is aangeleerd? Wat maakt dat het ene kind binnen het gezin veel sneller van slag is dan het andere kind?

Ouders met meerdere kinderen zullen tot hun verbazing merken dat het ene kind van jongs af aan anders reageert dan het andere kind. De opvoeding is slechts een deel van het verhaal.

Neurofysiologie

De manier waarop je reageert op je omgeving heeft ook te maken van neurofysiologische verschijnselen. De manier waarop informatie door de hersenen verwerkt wordt en de wijze waarop de zintuigen functioneren verschilt per persoon.

Baby’s en peuters die erg prikkelgevoelig zijn raken vaak sneller van slag omdat de informatie ‘te heftig’ binnen komt. Maar doordat ze zo snel overspoeld raken ontwikkelen ze vaak ook een ander zelfbeeld.

Om te voorkomen dat ze steeds kopje onder gaan moeten ze leren te doseren, meer afstand inbouwen. Ze maken uiteindelijk minder contact, omdat alles zo intensief wordt beleefd.

Aan de andere kant is het ook weer zo dat ouders anders op prikkelgevoelige kinderen reageren. En hun reactie is ook weer van invloed op de kwaliteit van de hechting.

Temperament

Ditzelfde verhaal kun je opschrijven met betrekking tot het temperament. Het temperament is de aangeboren gedragsstijl van een kind.

Een deel van de kinderen heeft een als moeilijk ervaren temperament. Voor opvoeders is het dan moeilijk om een goede pasvorm te vinden.

Omdat het bij de hechting gaat om een interactie tussen opvoeder en kind valt te verwachten dat de ontwikkeling van de hechting bij deze kinderen vaak moeizamer verloopt.

Een gevolg kan ook weer zijn dat het kind (nog) meer moeite heeft met contacten met andere kinderen, maar ook dat het zelfbeeld dat het kind ontwikkelt meer negatief zal zijn.

In deze voorbeelden gaat het niet om de schuldvraag. Ze laten zien dat het ene kind niet het andere kind is en dat de opvoeding van het ene kind de ouders meer energie kost dan de opvoeding van het andere kind.

Auteur: henk50

Ik ben orthopedagoog/GZ-psycholoog. Vanaf 1975 heb ik gewerkt in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Schrijven is een hobby en een ontspanning voor mij, vandaar dat ik het niet kan laten om dagelijks iets te schrijven, meestal ook op mijn weblog. Omdat ik zo lang in 'de zorg' heb gewerkt heb ik veel zogenaamde casuïstiek ter beschikking. Soms gebruik ik voorbeelden uit de dagelijkse praktijk op mijn weblog, maar de beschrijvingen zijn altijd vermengd met andere -vaak gedateerde - verhalen. Er komen dus geen één-op-één verhalen voor. Dat zou ook niet mogen vanwege het beroepsgeheim. De namen die ik gebruik zijn altijd gefingeerd. De pedagogische en psychologische voorbeelden hebben dus wel enig waarheidsgehalte, maar ze hebben de pretentie om toch onherkenbaar te zijn. Mocht de lezer toch iemand herkennen, dan is dat waarschijnlijk toeval. Een enkele keer zijn voorbeelden van dialogen geheel gefingeerd. Uit de privésituatie wordt slechts zeer beperkt iets vermeld, waarbij ik met name zorgvuldig om ga met fotomateriaal. De namen van mensen die reageren worden nooit door mij doorgegeven aan derden, ze blijven in mijn afgesloten Wordpress-domein.

3 gedachten over “Hechting en aangeboren kenmerken”

  1. Heel herkenbaar dat kinderen uit hetzelfde gezin, ook in dit opzicht, heel verschillend kunnen zijn. Heb het gezien bij mijn eigen dochters, en zie het nu weer bij mijn kleindochters. Bijvoorbeeld in hoeverre ze last hebben van heimwee als ze uit logeren gaan.

  2. dit verhaal bewijst weer eens dat opvoeden best moeilijk is en eigenlijk leer je het alleen door je eigen opvoeding, best bijzonder vind ik, groeten mia

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.