Als je klein bent en je begrijpt de wereld niet, probeer je alsnog te verklaren wat er om je heen gebeurt.
Zoals Rafi in het blog van donderdag. Hij had zichzelf geleerd om onzichtbaar te zijn als zijn vader thuis kwam. “Laat je niet zien en zeg maar niks, anders krijg je klappen.”
De Kleine Professor zoekt manieren om te overleven en zorgt ervoor dat een kind de goede besluiten neemt.
De moeder van Marja is snel van slag. Zodra er iets anders gaat dan moeder in haar hoofd heeft zijn de rapen gaar. Marja heeft geleerd om haar moeder voor te zijn. Ze zorgt er voor dat alles geregeld is en dat ze zich netjes aan de afspraken houdt. Eigenlijk is ze daarmee geen kind meer, maar zorgt ze voor haar moeder.
Grote kans dat dat ook nu nog het patroon is waarin Marja handelt. Ze maakt het iedereen naar de zin. Koste wat het kost moet voorkomen worden dat haar baas boos wordt of dat een collega van slag raakt.
Een kind wordt volwassen
De rol van de Kleine Professor hebben kinderen – zeker in onveilige situaties – nodig om te overleven. Ze hebben hun eigen verklaring bedacht voor wat er gebeurt. Maar omdat dat wat je vroeger leerde als volwassene nog altijd een patroon kan zijn zou je het soms moeten herkennen. Wantals volwassene kom je niet tot je recht als je nog steeds vast zit aan de rol van de Kleine Professor.
Kinderen moeten luisteren naar volwassenen
Dat geldt ook voor de zorg, zoals het volgende voorbeeld uit een supervisie. Neem groepsleidster Marjon. Ze reageert stevig en directief als een peuter van 3 niet mee naar buiten wil. “Je hebt geen wil, je moet luisteren!” zegt ze tegen hem. ‘Soms heb je nu eenmaal gewoon niets te zeggen’ meent Marjon.
Marjon ergert zich aan kinderen die een eigen wil hebben. Net zoals vroeger in pedagogisch opzicht wel werd gezegd dat ‘de eigen wil van het kind gebroken moet worden’.
Als je kijkt naar het gezin waar Marjon opgroeide dan hadden kinderen daar niets in te brengen. Vaders wil was wet. En als vader er niet was was moeders wil wet. Als je daar tegen in ging had je geen respect voor je ouders.
Kinderen moeten respect hebben voor volwassenen, meent Marjon. Het geeft geen pas als een kind tegen volwassenen in gaat.
De kleine professor Marjon heeft geleerd te zwijgen als volwassenen aan het woord zijn. ‘Als mijn vader iets vind moet ik mijn mond houden’. Nu ze zelf volwassen is heeft ze dat ‘script’ over genomen. Het is gewoon goed voor kinderen als ze hun mond houden en zich aanpassen. Zo is zij zelf ook groot geworden.
In de supervisie wordt geprobeerd dat beeld bij te stellen. Een peuter van drie oefent met zijn eigen wil. Dat betekent dat hij soms tegen de volwassene in gaan. Het hoort bij zijn ontwikkeling. Maar Marjon blijft het dwarse gedrag van een peuter respectloos vinden.
Marjon wordt met elastiekjes terug getrokken naar het patroon dat ze van huis uit gewend is. Alleen staat ze nu aan de andere kant. Als een kind tegen mij als groepsbegeleider in gaat heeft het geen respect voor mij.
