We gaan Schelden (2)

We fietsen over de verkeerde weg Kruiningen uit, maar rampzalig is dat niet. Het is alleen even om. We lopen - of liever gezegd: fietsen - onszelf namelijk vast op het Kanaal door Zuid-Beveland. 

De mensen vragen wel eens: “Wat heeft het Kanaal door Zuid-Beveland voor nut?” De schepen konden toch ook via het Kanaal door Walcheren varen.? Ja, dat konden zij. Maar het was een eind om, vonden de schepenen van de Antwerpse haven. Dus werd er vanaf 1850 een kanaal door Zuid-Beveland gegraven. Omdat men maar kleine schepjes had was het kanaal pas in 1866 helemaal uitgegraven. En…. het werd één van de drukst bevaren kanalen van Nederland.

Nóg was het voor de schepenen van Antwerpen niet genoeg. Er moest een nieuw kanaal komen. Dat werd het Schelde-Rijnkanaal, dat in 1975 klaar was. Daarmee verviel de eertijds belangrijke havenplaats Hansweert tot de bedelstaf. Maar niet getreurd. Het Kanaal door Zuid-Beveland werd verbreed en er konden voortaan fikse joekels van schepen doorheen. Momenteel is het weer een belangrijk kanaal en er passeren jaarlijks zo’n 40.000 schepen de sluizen van Hansweert.

Brug over het Kanaal door Zuid-Beveland

Dit alles ter inleiding op de preek van vandaag. Als fietser kun je de route inkorten door het pad over de sluizen bij Hansweert te nemen. En dat deden wij zodat we op tijd bij de aanlegsteiger van de veerpont naar Perkpolder waren. Deze veerpont (de Atol) vaart op enkele dagen in de week in de maanden juli en augustus. Zo ook vandaag om 10 uur en wij vroegen aan de schipper of we mochten overvaren. Dat mocht.

Hansweert

Een kwartier later waren we buitengaats. Dat was te merken aan de woelige baren. Die werden niet veroorzaakt door de harde wind, maar door de enorme zeereuzen die vanuit Antwerpen richting de Noordzee voeren. In omgekeerde richting was het stil. Mogelijk is er op de Westerschelde eenrichtingsverkeer ingesteld.

De veerpont heb ik al zo’n tien maal genomen en ook beschreven, want het is toch eigenlijk wel mijn favoriete oversteek per veerpont in de Lage Landen. Bovendien is in al die jaren de prijs van de oversteek en de koffie met appelgebak niet verhoogd, zodat er van inflatie geen sprake is. Wel was de oversteek nu dubbel zo duur omdat Tineke mee was. Samen tellen we voor twee.

Veerpont De Atol

Met de veerpont kun je ook zeehonden spotten. Spotten is meestal niet zo goed, maar deze keer mocht het. Ik heb ook een keer meegemaakt dat er as verstrooid werd vanaf de veerpont. Aan die mogelijkheid bij veerponten had ik niet eerder gedacht. Ik hoef overigens later niet verstrooid te worden, dat ben ik nu al.

Op de Westerschelde

Na bijna een uur waren we in de haven van Perkpolder. Ooit was dit een erg drukke haven, vanwege het drukke autoveer. Nu is het er één en al rust. Maar dat is slechts schijn. Er wordt gewerkt aan een kolossaal recreatiepark. Geef het volk brood en spelen en het zal tevreden zijn, aldus de Romeinse schrijver Juvenalis (rond 100 na Christus). Juvenalis bedoelde dit sarcastisch, maar dat had de keizer niet door anders had het hem de kop gekost.

De op één na vorige keer strandde de veerpont vanwege de te lage waterstand en de vorige keer vanwege een defecte boegschroef. Deze keer legt de pont in één keer stevig aan aan vaste wal in Zeeuws Vlaanderen.  

De Zak van Beveland (4)

Eigenlijk ben ik inmiddels 'De Zak' uitgefietst. Ik fiets nu over de dijk in de richting van Hansweert. In de zomer vaart hier een voetveer naar Zeeuws-Vlaanderen. 

Het is één van de mooiste overtochten die je met een veerpont in Nederland kunt maken. Enorme zeeschepen varen langs, je ziet zeehonden en ik heb zelfs een verstrooiing op deze veerpont meegemaakt. Iemand wilde over de Westerschelde verstrooid worden. Ik ben altijd al wat verstrooid, dus bij mij hoeft dat niet.

De voortzetting van dit veer staat ieder jaar weer ter discussie (vanwege verzanding van de haven van Perkpolder en vanwege mogelijk verminderde subsidie). Het is afwachten wat er dit jaar gaat gebeuren.

Het Kanaal door Zuid-Beveland

Even voor Hansweert laat ik de dijk achter me en fiets langs de rand van Biezelinge een tijdje parallel aan de autoweg. Hansweert was tot 1975 een belangrijke havenplaats met loodsen die de schepen hielpen koers te houden, bunkerplaatsen, parlevinkers en café’s.

Het Kanaal door Zuid-Beveland (9 kilometer lang) was ooit één van de drukst bevaren kanalen van Nederland. Het maakte onderdeel uit van de scheepvaartverbinding tussen Antwerpen en Rotterdam. Maar met de komst van het Schelde-Rijnkanaal (in 1975 dus) was het gedaan met de pret en werd Hansweert een doods plaatsje.

Spoorbrug over het Kanaal door Zuid-Beveland

Toch werd er in de afgelopen jaren weer fors geïnvesteerd in het kanaal, zo werd het aanmerkelijk verbreed.Ik moet namelijk het Kanaal door Zuid-Beveland oversteken. De auto’s gaan door een tunnel, maar fietsers gaan over de brug van de oude Rijksstraatweg, die parallel ligt aan de spoorbrug.

Aan de overkant van het kanaal kies ik weer het ruime fietssop. Links ligt Kruiningen, met nogal wat grootschalige bedrijven in de ‘buitenruimte’.

Ook deze plaats had het zwaar. Het veer bij Hoedekenskerke werd vervangen door de snelle veerverbinding tussen Kruiningen en Perkpolder. Op die veerpont kon je de meest vieze koffie van Nederland scoren. Het gekookte water kwam waarschijnlijk rechtstreeks vanuit de Westerschelde. Waarschijnlijk vanwege de kwaliteit van deze koffie werd het veer in 2003 opgeheven. Voor fietsers een behoorlijke ramp, je kunt alleen nog bij Vlissingen de Westerschelde over. Of met de bus door de tunnel, maar dat is een heel gedoe. Ze mogen niet zelfstandig en op eigen kracht door deze Westerscheldetunnel.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is dijken-bij-yerseke.jpg
Landschap ten noorden van Kruiningen

Ik neem een meer noordelijke route en fiets over de Dijkskoksedijk in de richting van de dijk langs de Oosterschelde.

Ook hier weer hetzelfde landschap als in 'De Zak' met veel bochtige dijken, percelen weiland, af en toe omgeploegde grond ten behoeve van de akkerbouw, rijen bomen (populieren, vaak afgeknot) en ook veel boomgaarden.

Van Goes naar Brussel (1)

Vroeger fietste ik ieder jaar wel een keer door Zeeuws-Vlaanderen. Maar sinds de veerpont van Kruiningen naar Perkpolder is opgeheven kwam ik er nooit meer. Gelukkig vaart er in de zomer af en toe weer een pontveer naar Perkpolder over de Westerschelde (op maandag, woensdag en vrijdag).

De enige manier voor mij om er ‘s morgens op tijd te zijn is: de trein van 4.55 uit Alkmaar nemen. Dan ben je op tijd in Goes. Vervolgens is het dan nog ongeveer 15 km. fietsen naar Hansweert, waar de boot naar Kruiningen ligt.

Kloetinge 2De eerste plaats die mijn pad kruist is Kloetinge. Dat dorp is zó met Goes vergroeid dat het eigenlijk een buitenwijk van Goes is geworden. Maar met een aardig marktplein en kerkplein rond de Nederlands Hervormde dorpskerk. Sfeervolle straatjes komen uit bij deze kerk (zie: de bovenste foto).

Ik fiets weer verder, door het aardige Kapelle en het tweelingdorp Biezelinge aan het overkant van het spoor (met de Petrakerk, het kerkgebouw van de sterk groeiende Gereformeerde Gemeente, waar op zondag drie diensten worden gehouden). De autoweg verstoort het oorspronkelijke patroon van wegen, maar uiteindelijk kom ik aan de overkant en even later fiets ik buitendijks langs de imposante Westerschelde.

Hansweert 2Het volgende doel is Hansweert. Dit dorp kwam tot bloei dankzij de aanleg van het Kanaal door Zuid-Beveland. Het werd een dusdanig drukke havenplaats dat het wel Klein Antwerpen werd genoemd. Een eeuw later was het met de pret gedaan. De nieuwe Rijn-Schelde-verbinding maakte dat het kanaal weinig scheepvaart meer kende. Hansweert was een dood plaatsje geworden dat al snel verpauperde.

Toch werd er geïnvesteerd in het kanaal (het werd verbreed) en de haven, maar daardoor verdween ook nog eens een groot deel van het dorp. Inmiddels heeft men geprobeerd om door middel van enkele nieuwbouwprojecten -zoals een reeks van zestig levensloopbestendige woningen – de verdere achteruitgang een halt toe te roepen. Voor een klusser staat er een woning met vier kamers te koop voor 65.000 euro. De plaatselijke Spar van Arie Hak ligt om de hoek.

Hansweert Perkpolder Haven voetveer (Westerschelde) 2De veerpont ligt ronkend klaar in de haven. Vanmorgen zijn er twee passagiers. Ik ben de helft van die passagiers. Er zijn ook twee fietsen. Met bezuinigingen in zicht biedt dat niet veel hoop op het voortbestaan van deze verbinding.

Even later gaan de trossen los. Wat volgt is een prachtige overtocht tussen de zeeschepen en de zandbanken met zeehonden over de Westerschelde. Links de kerncentrale van Doel, voor ons de bochtige dijken van Zeeuws-Vlaanderen en het ruime water in westelijks richting biedt zicht op de verre flats van Terneuzen.

Van Goes naar Brussel (1)

Vroeger fietste ik ieder jaar wel een keer door Zeeuws-Vlaanderen. Maar sinds de veerpont van Kruiningen naar Perkpolder is opgeheven kwam ik er nooit meer. Gelukkig vaart er in de zomer af en toe weer een pontveer naar Perkpolder over de Westerschelde.

De enige manier voor mij om er ’s morgens op tijd te zijn is: de trein van 4.55 uit Alkmaar nemen. Dan ben je op tijd in Goes. Vervolgens is het dan nog ongeveer 15 km. fietsen naar Hansweert, waar de boot naar Kruiningen ligt. 

De eerste plaats die mijn pad kruist is Kloetinge. Dat dorp is zó met Goes vergroeid dat het eigenlijk een buitenwijk van Goes is geworden. Maar met een aardig marktplein en kerkplein rond de Nederlands Hervormde dorpskerk. Sfeervolle straatjes komen uit bij deze kerk (zie: de bovenste foto).

Ik fiets weer verder, door het aardige Kapelle en het tweelingdorp Biezelinge aan het overkant van het spoor (met de Petrakerk, het kerkgebouw van de sterk groeiende Gereformeerde Gemeente, waar op zondag drie diensten worden gehouden). De autoweg verstoort het oorspronkelijke patroon van wegen, maar uiteindelijk kom ik aan de overkant en even later fiets ik buitendijks langs de imposante Westerschelde.

Het volgende doel is Hansweert. Dit dorp kwam tot bloei dankzij de aanleg van het Kanaal door Zuid-Beveland. Een eeuw later was het met de pret gedaan. De nieuwe Rijn-Schelde-verbinding maakte dat het kanaal weinig scheepvaart meer kende. Hansweert was een dood plaatsje geworden dat al snel verpauperde. Toch werd er geïnvesteerd in het kanaal en de haven, maar daardoor verdween ook nog eens een groot deel van het dorp. Inmiddels heeft men geprobeerd om door middel van enkele nieuwbouwprojecten de verdere achteruitgang een halt toe te roepen.

De veerpont ligt ronkend klaar in de haven. Vanmorgen zijn er twee passagiers. Ik ben de helft van die passagiers. Er zijn ook twee fietsen. Met bezuinigingen in zicht biedt dat niet veel hoop op het voortbestaan van deze verbinding. Wil je ook dat deze pont behouden blijft: steek dan hier eens een keer over, zie: www.de-atol.nl

Even later gaan de trossen los. Wat volgt is een prachtige overtocht tussen de zeeschepen en de zandbanken met zeehonden over de Westerschelde. Links de kerncentrale van Doel, voor ons de bochtige dijken van Zeeuws-Vlaanderen en het ruime water in westelijks richting biedt zicht op de verre flats van Terneuzen.