De mensen vragen mij wel eens: "Henk, kom jij wel eens in Twix?" Dan zeg ik: "Daar kom ik niet, die eet ik". Maar de mensen bedoelen Twisk. Het is een dorp dat bijna te mooi is om waar te zijn.
Buitenlandse toeristen begeven zich massaal naar Volendam. Dan denken ze Nederland gezien te hebben. Ze steken ook vaak nog over naar Marken. Dat is vele malen mooier dan Volendam, maar het is nog steeds niet het platteland van Nederland.
Nederlandse en Duitse toeristen begeven zich ook nog wel eens naar Hoorn en Enkhuizen. En tijdens de Kaasmarkt in Alkmaar heb ik ook wel eens toeristen gezien. In The New York Times stond een artikel dat je – om Nederland te leren kennen – het beste naar Alkmaar af kunt reizen. Je steekt het stationsplein over en je belandt al in een coffeeshop. En je loopt de binnenstad in en je struikelt over de kazen. Dát is Nederland. De journalist vond Amsterdam niet representatief en Volendam natuurlijk al helemaal niet.
Maar wil je het Nederlandse platteland zien en een beetje ‘ervaren’ hoe het vroeger is geweest, dan raad ik je in Noord-Holland het dorp Twisk aan. Toegegeven: het is te mooi om echt te kunnen zijn. Het hele dorp is beschermd dorpsgezicht. Het dorp leeft dus wat kunstmatig in vroeger tijden.
Volgens Justus van Oel is de twisk het gedraaide touwtje dat twee losse worsten aan elkaar verbindt. Of dat tegenwoordig nog bestaat weet ik niet, want Tineke koopt nooit worst meer.
Noord-Holland kent veel lintdorpen. De stad Medemblik en daarna de dorpen Opperdoes en Twisk vormen een langgerekte keten aan bebouwing. In Opperdoes kun je de lekkerste aardappels van Nederland kopen (Opperdoezer Ronden), in Twisk blokfluiten. Ik heb dan ook wel eens een blokfluit gescoord in Twisk. Die was bestemd voor onze dochter Nynke.
Langs de hoofdstraat van Twisk bevinden zich veel boerderijen. Het was geen rijke streek, maar de boeren hadden een redelijk inkomen met de veeteelt. De boerderijen zijn in een karakteristieke blauwgroene kleur geschilderd. Net als in Staphorst staan veel boerderijen niet haaks op de weg, maar een beetje schuin. In een dorp zoals Twisk (Jisp) bezorgde ik vroeger kranten. Dat was een intensieve klus, vanwege alle bruggetjes over het water en de honden die het op mijn kuiten hadden voorzien.
Vroeger was Twisk een rustig boerendorp waar - behoudens tijdens de jaarlijkse kermis - weinig geknokt werd. Er woonden weinig rijke mensen. Tegenwoordig zijn veel boerderijen verbouwd tot luxe woonboerderijen. De gemiddelde WLZ-waarde van de huizen is meer dan 400.000 euro.
In Twisk staat een opmerkelijk grote Nederlands Hervormde dorpskerk. Veel kleiner is de Doopsgezinde Vermaning.
Twisk heeft ook een station. Daar stopt in de zomer en rond de kerst de stoomtram. Verder is het openbaar vervoer er minimaal, sinds gedeputeerde Hen de Boer (VVD) een grote kaalslag op het platteland van Noord-Holland heeft veroorzaakt.
Twisk telt ruim 1000 inwoners, die samen 900 auto’s bezitten. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2024 voerden VVD en PVV een nek-aan-nekrace, die gewonnen werd door de VVD. Voor een bezoek aan een dokter, een apotheek, een supermarkt of een restaurant moet je naar Opperdoes of Medemblik fietsen (5 kilometer).
Vroeger kon men in Twisk de Zuiderzee horen klotsen, maar die dreiging is voorbij sinds de Wieringermeer is ingepolderd. Het dorp ligt nu niet meer aan de rand van Noord-Holland, maar vrij centraal, maar ook behoorlijk afzijdig. Het meeste verkeer laat Twisk links of rechts liggen. En dat is maar goed ook. Het moet hier een beetje rustig blijven.
Kwist het al.