Misleidende statistiek

Het Engelse RIVM geeft wekelijks een nieuwsbrief uit over de stand van zaken rond Covid-19. Sinds januari 2021 wordt ook het aantal vaccinaties vermeld.

Op Twitter wordt onderstaande statistiek gretig gedeeld. Zoals je aan de grafiek kunt zien sterven er véél meer dubbel gevaccineerde mensen dan ongevaccineerde mensen. Conclusie voor de niet-oplettende lezer: het vaccin is dodelijker dan het virus. Een variant op deze statistiek gaat ook op Twitter rond: in Israël zouden vooral gevaccineerden sterven aan corona.

Sommige scribenten voegen daar nog aan toe dat dit allemaal in het plan van het World Economic Forum (WEF) zit: om te overleven moet het aantal inwoners op aarde drastisch worden beperkt. De advocaat die wederrechtelijk een ROC in Drachten binnen drong zegt zelfs: Ik ben er van overtuigd dat niemand de vijf jaar na vaccinatie zal overleven.

Een kennis die mij bijna dagelijks informeert hoe gevaarlijk de vaccins zijn – en hoeveel mensen er in haar omgeving doodziek zijn geworden na vaccinatie – stuurde mij ook deze grafiek toe. Daarnaast beklaagt ze zich er voortdurend over hoe ze als tweederangsburger behandeld wordt.

Maar wat is er mis met de bovenstaande tabel? Daar is niets mis mee. De misleiding zit in de grafiek. Er wordt de suggestie gewekt dat die ook van het PHE (Public Health England) komt. Maar die grafiek is er in geflanst. En dan zie je het in één oogopslag: meer dan twee keer zoveel doden als je dubbel gevaccineerd bent!

Misleiding door de grafische voorstelling

De grafiek is misleidend omdat er niet bij wordt verteld hoeveel mensen er gevaccineerd zijn. In het Verenigd Koninkrijk is bijvoorbeeld 95% van de 70-plussers dubbel gevaccineerd. En onder die groep ligt het sterftecijfer uiteraard hoger. Dat komt niet door vaccinatieschade. Zeventig-plussers gaan nu eenmaal eerder dood dan 70-minners.

Opmerkelijk is dat Willem Engel bij corona vorig jaar steeds vermeldde dat de 70-plussers aan onderliggend lijden zijn overleden. Sinds januari 2021 (het begin van de vaccinaties) overlijden diezelfde 70-plussers opeens aan vaccinatieschade. 

De tweede vertekening is dat de grafiek geen rekening met het aantal inwoners dat wél en niet gevaccineerd is. In het VK zijn 43,5 miljoen inwoners volledig gevaccineerd. Hoe ouder de mensen zijn, des te hoger ligt het percentage. Er zijn 23 miljoen mensen niet gevaccineerd, waaronder vooral kinderen en jongeren.

Dit is wat er bijna standaard gebeurt bij zogenaamde corona-sceptische auteurs: men plukt een stukje uit de cijfers ( cherry-picking ) en gaat er daarmee vervolgens aan de haal. De bron op zichzelf klopt, maar het gevolg wordt ontdaan van de context. En soms maakt men het nog bonter. Zo waren er ook al mensen in het VK overleden aan vaccins voordat men begonnen was met vaccineren en er waren al honderden miskramen geregistreerd terwijl er nog geen 40-minners werden gevaccineerd.

Dat is meer gevaccineerden overlijden is een logisch gevolg van de leeftijds-opbouw bij de vaccinaties. Zelfs bij de oudste groep gevaccineerden (90 +) is de kans op een ziekenhuisopname - ook als ze alsnog besmet raken met covid - met 70% gedaald. De illusie die wordt gewekt dat vaccins gevaarlijker zijn dan covid-19 valt dan ook onder het kopje misleiding. 

Complotdenken en persoonlijkheid (6)

Mensen ontwikkelen in de loop van hun ontwikkeling schema's hoe de wereld in elkaar zit. Een voorbeeld is de zogenaamde 'sociale interpretatie'. Kun je andere mensen vertrouwen, of zijn ze per definitie niet te vertrouwen? Dat geldt ook voor de kijk op de wetenschap. 

Volgens professor Bastiaan Rutjens kleurt deze overtuiging de manier waarop je verklaart wat er in de wereld gebeurt. ‘Als jij bijvoorbeeld gelooft en vertrouwt in objectieve wetenschap, kun je ook sneller een verklaring zoeken bij die wetenschap. Dat voelt dan prettig en past in je straatje. Maar als je niets weet over wetenschap, deze vooral als de elite en establishment ziet waar jij niet toe behoort, dan kijk je niet vol vertrouwen naar de website van bijvoorbeeld de RIVM. Dan ga je op zoek naar alternatieve bronnen en andere verklaringen.’

Urk

Bij mensen die wetenschappelijke uitkomsten wantrouwen zie je ook vaak dat ze anti-establisment zijn. Om een voorbeeld te noemen: dat lijkt mij nogal eens het geval bij de inwoners van Urk. Ze zeggen zelf trouwens nog steeds ‘op Urk’, want Urk is in hun ogen nog altijd een zelfstandig eiland. En van de overheid hebben ze alleen maar problemen te verwachten. Eerst wordt het IJsselmeer dicht gegooid. Dan verzinnen ze een oplossing om alsnog op zee te vissen. En vervolgens stapelt de ene maatregel zich op de ander om hen alsnog in hun broodwinning aan te tasten. Met die overheid willen ze niets te maken hebben.

Op corona-sceptische sites wordt Urk gezien als hét voorbeeld voor Nederland. Het kleine Gallische dorpje dat zich verzet tegen de overmacht van de Romeinen. Nergens is namelijk de vaccinatiegraad zó laag als op Urk. Het was ook de plaats waar een testlocatie van de GGD in brand werd gestoken.

Er wordt beweerd dat de lage vaccinatiegraad te maken heeft met de kerkelijke achtergrond van de Urkers. Dat speelt mee, met name bij leden van de de Oud Gereformeerde Gemeente op Urk. Maar in andere dorpen met een vergelijkbare kerkelijke achtergrond ligt de vaccinatiegraad aanzienlijk hoger. En in onkerkelijke plaatsen zoals Rotterdam en Den Haag weer lager.

Ik vermoed dan ook dat het wantrouwen tegen alles wat als opgelegd door de overheid wordt ervaren een rol speelt bij de lage vaccinatiebereidheid op Urk. Dat is niet zozeer een kwestie van kerkelijke achtergrond, maar van sociale interpretatie.

Bij mijn dienstkeuring waren ook een aantal jonge Urker vissers die gekeurd moesten worden. Stoere mannen die nergens bang voor leken te zijn. Twee van hen vielen flauw bij de prik. Speelt die angst nu ook nog een rol? Daar hebben we dan in de zorg het naaldangstprotocol voor....