Ook deze grafiek werd massaal gedeeld op Twitter. En… het klinkt allemaal zo logisch. Bovendien: de bron was toch het RIVM? Wat klopt er dan niet?
De inschatting van het RIVM is dat er in de herfst 36.000 mensen in het ziekenhuis kunnen belanden met een besmettelijke variant van het covid-virus.
Dit schema focust op de IC-bedden. Er zouden 108 ongevaccineerden met covid-19 op de IC belanden. Maar die 0,3% klopt niet.
Het gaat in deze prognose om 0,3% van de 1,8 miljoen mensen. Dat zijn dus 5400 mensen die een beroep doen op een IC-bed. We weten dat die capaciteit er niet (meer) is, óók niet als deze mensen gespreid worden opgenomen.
Trouwens, ook die 36.000 (extra) opnames zullen een zware extra belasting betekenen voor de ziekenhuiszorg. En dan heb ik het nog niet over de 9000 mensen die thuiszorg nodig hebben.
Het kan allemaal natuurlijk meevallen. Maar het kan ook tegenvallen, als ook gevaccineerden toch een ziekenhuis-opname nodig blijken te hebben.
Ik vind dat de overheid teveel wed op één paard: de vaccinaties. Er zijn meer maatregelen die een positieve rol kunnen spelen. Maar nét doen of er niets aan de hand is: dat is veel gevaarlijker. Het is geen populaire boodschap, maar ook dit najaar zullen we nog voorzichtig moeten blijven.
Het Engelse RIVM geeft wekelijks een nieuwsbrief uit over de stand van zaken rond Covid-19. Sinds januari 2021 wordt ook het aantal vaccinaties vermeld.
Op Twitter wordt onderstaande statistiek gretig gedeeld. Zoals je aan de grafiek kunt zien sterven er véél meer dubbel gevaccineerde mensen dan ongevaccineerde mensen. Conclusie voor de niet-oplettende lezer: het vaccin is dodelijker dan het virus. Een variant op deze statistiek gaat ook op Twitter rond: in Israël zouden vooral gevaccineerden sterven aan corona.
Sommige scribenten voegen daar nog aan toe dat dit allemaal in het plan van het World Economic Forum (WEF) zit: om te overleven moet het aantal inwoners op aarde drastisch worden beperkt. De advocaat die wederrechtelijk een ROC in Drachten binnen drong zegt zelfs: Ik ben er van overtuigd dat niemand de vijf jaar na vaccinatie zal overleven.
Een kennis die mij bijna dagelijks informeert hoe gevaarlijk de vaccins zijn – en hoeveel mensen er in haar omgeving doodziek zijn geworden na vaccinatie – stuurde mij ook deze grafiek toe. Daarnaast beklaagt ze zich er voortdurend over hoe ze als tweederangsburger behandeld wordt.
Maar wat is er mis met de bovenstaande tabel? Daar is niets mis mee. De misleiding zit in de grafiek. Er wordt de suggestie gewekt dat die ook van het PHE (Public Health England) komt. Maar die grafiek is er in geflanst. En dan zie je het in één oogopslag: meer dan twee keer zoveel doden als je dubbel gevaccineerd bent!
Misleiding door de grafische voorstelling
De grafiek is misleidend omdat er niet bij wordt verteld hoeveel mensen er gevaccineerd zijn. In het Verenigd Koninkrijk is bijvoorbeeld 95% van de 70-plussers dubbel gevaccineerd. En onder die groep ligt het sterftecijfer uiteraard hoger. Dat komt niet door vaccinatieschade. Zeventig-plussers gaan nu eenmaal eerder dood dan 70-minners.
Opmerkelijk is dat Willem Engel bij corona vorig jaar steeds vermeldde dat de 70-plussers aan onderliggend lijden zijn overleden. Sinds januari 2021 (het begin van de vaccinaties) overlijden diezelfde 70-plussers opeens aan vaccinatieschade.
De tweede vertekening is dat de grafiek geen rekening met het aantal inwoners dat wél en niet gevaccineerd is. In het VK zijn 43,5 miljoen inwoners volledig gevaccineerd. Hoe ouder de mensen zijn, des te hoger ligt het percentage. Er zijn 23 miljoen mensen niet gevaccineerd, waaronder vooral kinderen en jongeren.
Dit is wat er bijna standaard gebeurt bij zogenaamde corona-sceptische auteurs: men plukt een stukje uit de cijfers ( cherry-picking ) en gaat er daarmee vervolgens aan de haal. De bron op zichzelf klopt, maar het gevolg wordt ontdaan van de context. En soms maakt men het nog bonter. Zo waren er ook al mensen in het VK overleden aan vaccins voordat men begonnen was met vaccineren en er waren al honderden miskramen geregistreerd terwijl er nog geen 40-minners werden gevaccineerd.
Dat is meer gevaccineerden overlijden is een logisch gevolg van de leeftijds-opbouw bij de vaccinaties. Zelfs bij de oudste groep gevaccineerden (90 +) is de kans op een ziekenhuisopname - ook als ze alsnog besmet raken met covid - met 70% gedaald. De illusie die wordt gewekt dat vaccins gevaarlijker zijn dan covid-19 valt dan ook onder het kopje misleiding.
‘Als ergens complotdenken ontstaat is er altijd sprake van een grote complexe gebeurtenis waarin meer factoren een rol spelen en er niet één duidelijke oorzaak is aan te wijzen of oplossing om herhaling te voorkomen’. Aldus psycholoog Bas Rutjens.
Het viel mij destijds op hoezeer het complotdenken gevoed werd door 9/11. Dit was zó’n bizarre gebeurtenis, we hadden ons nooit voor kunnen stellen dat zoiets zou kunnen gebeuren. En ja hoor, daar ontstonden de complottheorieën.
C0mplottheorieën (anderen zeggen: samenzweringstheorieën) waren er altijd al. Zo waren het in de tijd van de pest de Joden die achter deze zeer gevaarlijke ziekte zaten.
Ze waren er in de 20e eeuw tijdens de Spaanse griep. Ze waren er ook toen de eerste mens op de maan landde, maar dat was minder bedreigend. En in Nederland ontstonden tal van complottheorieën na de Bijlmerramp. En later ook weer rond vlucht MH 17.
Kijk je naar de weblogs van complotdenkers (ik heb een hele reeks gevolgd), dan zie je ook nog eens een lijn ontstaan. De ontkenners van 9/11 (het was een actie van de Amerikanen zelf) zijn vaak ook degenen die niet geloven dat vlucht MH 17 door de Russen uit de lucht is geschoten. De Amerikaanse overheid is ‘the bad guy’, maar the good guy (de Russen) krijgt tóch overal de schuld van. Oftewel: een gevalletje ambitendentie: de één zit helemaal goed, de ander zit helemaal fout.
Overal zit een vooropgezet plan achter, maar dat wordt geheim gehouden. En dat verbindt dan weer degenen die AIDS ontkenden als een gevaarlijke epidemie met degenen die mensen dat dit vliegtuig (met tientallen AIDS-deskundigen) moest worden neergeschoten omdat er een geheim rond AIDS onthuld zou worden. En als je deze mensen met elkaar verbindt zie je ditzelfde denken ook weer rond covid-19.
Vanaf ons tweede jaar heeft alle angst te maken met controleverlies
Vanaf twee jaar heeft alle angst te maken met controleverlies. Dus als je ergens geen grip op hebt probeer je de controle terug te krijgen. Zo ontstaat bijvoorbeeld couterfobisch gedrag: opzoeken waar je bang voor bent. Alles te weten willen komen over spinnen, want als je alles weet ben je niet meer bang. Alles te weten komen over tornado’s, want als je alles weet kunnen ze je niet meer overvallen. Eindeloos in medische encyclopedieën zoeken naar mogelijke ziekten, want als je alles weet word je niet meer zo overvallen.
Als iets te groot is voor ons denken gaan we dus juist extra op zoek naar oorzaken. ‘Je wilt zo’n gebeurtenis in de toekomst graag kunnen voorspellen en voorkomen, terwijl de werkelijkheid weerbarstig is en zich moeilijk laat vangen in een simpel causaal schema’, aldus professor Rutjens.
Een virus is onvoorspelbaar. Je ziet niet aan iemand dat hij besmettelijk is. Terug naar Professor Rutjens: ‘Een complottheorie maakt de wereld voorspelbaar. Als je de boosdoener aan kunt wijzen, iemand die achter de schermen aan de touwtjes trekt, dan weet je waar het kwaad zit. Het zit niet in dat virus, maar in die samenzwering van een aantal machtige mannen en vrouwen die wereldwijd aan de touwtjes trekt. het voorspelbaar. Die presenteert bijvoorbeeld een sinistere samenzwering die aan de touwtjes trekt. Dan weet je wat je moet doen, namelijk die samenzwering vernietigen.’
Een tweede kant van het ontstaan van complottheorieën noemt Rutjens de persoonlijke morele of ideologische overtuiging of idee over hoe de wereld in elkaar zit. Als je van nature wantrouwend bent (o.a. als gevolg van de sociale interpretatie: ‘alle witte mensen zijn tegen mij’, ‘jeugdzorg is er alleen om mijn kinderen af te pakken’, ‘dokters zijn alleen maar uit op geld‘) zie je achter een gebeurtenis altijd een verstopte oorzaak. Je zoekt dus een verklaring die bij jouw emotie past.
Als je het volste vertrouwen hebt in de wetenschap zoek je verklaringen in een wetenschappelijk model. Als je denkt dat de wetenschap gestuurd wordt door een onbetrouwbaar establishment trek je je van die uitkomsten niets aan. Je gaat op zoek naar 'alternatieve feiten'.
Gisteren bevond ik mij in een plaatselijke supermarkt. Niet in Delft maar in een omliggend dorp op 15 kilometer afstand.
Het stormde en mijn fiets woei bijna onder mij vandaan. Dus besloot ik om mijn fiets te verzwaren. Dat zou mogelijk kunnen leiden tot een betere wegligging.
Geheel in lijn met het beleid van Herstel.nl had deze supermarkt een bezoekuur ten behoeve van de kwetsbare en nooddruftige medemens ingesteld. Niet één, maar zelfs twee uur. Van 7 tot 9 uur. Ik neem aan dat ze niet ’s morgens bedoelen, want dan hebben de kwetsbare en nooddruftige ouderen hun steunkousen nog niet aan. Dus ik was er ’s avonds tussen 7 en 9 uur. Om acht uur, om precies te zijn. Dat zei de plaatselijke torenklok tenminste.
Dit blog stond vandaag in een kortere versie in de Volkskrant.
Er was bijna niemand in de winkel, twee medewerkers maakten ruzie met elkaar en de rare snijbonen en de ongezoete vetvrije vegan havermelk waren in de aanbieding. Ik deed enige inkopen en mijn voeten warmden ondertussen weer wat op.
In de winkel werd door middel van borden opgeroepen om ouderen en kwetsbare mensen voorrang te geven. Die kreeg ik dan ook. Ik kwam namelijk van rechts. Alleen een jonge vermoedelijk niet kwetsbare gehoofddoekte mevrouw en ik waren als klant in de winkel aanwezig.
Er was een speciale kassa voor ouderen en voor de kwetsbare medemens. Dat was ook de enige kassa die open was. Ik viel dus automatisch binnen de doelgroep van de ouderen en de kwetsbare medemens.
De kassamedewerker had het mondkapje onder de kin hangen. Van het kuchscherm maakte hij geen gebruik, hij stond er gewoon naast. Het was een bijzondere ervaring om de uitwerking van het plan van Herstel.nl zo in de praktijk te kunnen ervaren. Ik voelde me erg veilig als 70-plusser. Nu nog de gulden invoeren en ik ben weer helemaal bij de les.
Van vaccineren heb ik geen verstand. Ik kijk liever de andere kant op. Prikken vind ik nog altijd 'eng'.
Jurist Jeroen Pols schreeuwde moord en brand toen zijn vrouw voor terugkomst uit een exotische bestemming getest moest worden op covid-19. Geen prikje, maar een test. Dat was belemmering van de vrijheid. Maar volgens mij moest ze voor het bezoeken van die exotische locatie ook wat prikken halen. Dat was dan kennelijk weer geen probleem geweest.
Ooit had je het ‘pokkenbriefje’. Zonder dat briefje mocht je niet naar school. Nu weten we wel beter. Met dat covid-19 vaccin gaan we genetisch gemodificeerd worden. Op een website staat dat er genetisch materiaal van criminelen, ‘geestelijk gehandicapten’ en gekleurde mensen gebruikt is. Dat laatste is natuurlijk het ergste. Hoe gaat dat straks uitpakken?
Volgende maand ben ik aan de beurt voor de eerste prik. Ontwikkel ik dan geleidelijk het downsyndroom bij mezelf? Kleur ik een beetje bij? Of ga ik meer grensoverschrijdend gedrag vertonen? Dat ligt dan allemaal aan dat vaccin!
De ontwikkelingen in de samenleving rond covid-19 vertonen parallellen met eerdere pandemieën, tot aan de Middeleeuwen aan toe. Aldus de Amerikaanse historicus Charles Rosenberg.
Fase 1: ontkenning
In de eerste fase is er vooral sprake van ontkenning. Vroeger, toen een ziekte er jaren over deed om andere continenten te bereiken, konden mensen lang denken dat het allemaal wel mee zou vallen. Het was een ‘ver van mijn bed-show’. Uiteindelijk stierf 30 tot 50% van de West-Europese bevolking aan de gevolgen van cholera.
Maar ook in de eerste weken rond covid-19 in China was er in West-Europa nog sprake van ontkenning. Dat gebeurde in China, waar mensen vleermuizen aten. Net zoals ebola wordt gezien als een Afrikaanse ziekte, omdat men apen eet. En bij AIDS: dat kwam alleen onder homofiele mannen voor.
Fase 2: ontreddering
De tweede fase is de fase van de ontreddering: dus tóch! Men zoekt wanhopig naar houvast, naar manieren om de ziekte te bestrijden. Allerlei maatregelen worden uit de kast getrokken. Achteraf kunnen dat verkeerde maatregelen zijn geweest, maar in de fase van ontreddering is alles er op gericht om de brand te blussen.
De manier waarop mensen reageren op een pandemie is als gevolg van internet en sociale media sneller en heftiger dan in het verleden, de angst en de onzekerheid vespreiden zich sneller dan ooit, maar de mensheid reageert in grote lijnen hetzelfde, aldus Frank Huisman, medisch historicus aan de Rijks Universiteit van Utrecht.
In de tweede fase ontstaan ook allerlei theoriën over de oorzaak van de ziekte. In het verleden kregen bijvoorbeeld de Joden de schuld van de verbreiding van de pest.
Bij covid-19 denken mensen bijvoorbeeld dat het virus bewust is verspreid door China, door de CIA, door de farmaceutische industrie of als voorbereiding van The Great Reset.
Indirect zie je ook tegenwoordig weer veel theoriën die opnieuw verwijzen naar het Joodse volk. Daarbij ook weer het aloude bloedsprookje dat sinds de Middeleeuwen regelmatig opduikt waarbij joden ervan worden beschuldigd kinderen te vermoorden en te ontvoeren voor hun religieuze (seksuele) rituelen.
Fase 3: het ontwikkelen van beleid
Er zijn mensen die blijven denken dat de pandemie geen pandemie is (‘een gewoon griepje’). Maar als het virus zich eenmaal gesetteld heeft in het denken en het beleid krijgen artsen een sleutelrol bij de oplossing. Dat is de derde fase: die van het ontwikkelen van een beleid voor de bevolking.
Dat was al in de Middeleeuwen zo. Artsen die meenden dat de besmetting te maken had met gebrek aan hygiëne droegen er aan bij dat er betere sanitaire voorzieningen kwamen. Medici die meenden dat de overdracht van mens tot mens ging bepleitten verplichte quarantaine voor mensen die besmet waren of die het land binnen kwamen.
Die maatregelen zie je trouwens ook al in het Oude Testament in zowel de reinigingswetten als in de verplichte quarantaine voor mensen die melaats waren.
Fase 4: consolidatie
In de vierde fase is er sprake van consolidatie. De ernst van de pandemie is minder acuut geworden. Er is ruimte om terug te kijken: wat ging er goed en wat had er beter gekund?
Die fase kan pas goed benut worden als de acute dreiging verdwenen is, omdat anders tal van andere motieven door het onderzoek heen spelen. In die laatste fase kan ook allerlei onderzoek nog eens kritisch tegen het licht gehouden worden. Wat klopte er wel, en welk onderzoek was niet goed onderbouwd?
Probleem in deze tijd is wel dat er verschillende gescheiden circuits zijn ontstaan. Mensen die de ernst van covid-19 blijven ontkennen hebben een andere agenda dan mensen die achter de maatregelen staan vanwege de ernst van covid-19. Het is de vraag of we elkaar in dat opzicht ooit nog kunnen bereiken.
Zelden heeft een actiegroep zó snel naam gemaakt en is ook weer zó snel geïmplodeerd als Herstel.Nl. Overal hangen nog de posters, maar het geïnvesteerde geld verdween net zo snel voor de zon als de sneeuw in diezelfde week.
Volgens mij gaf Zondag met Lubach dé grote publicitaire klap. Lubach maakte korte metten met de uitspraak van voormalig Planbureau-directeur Coen Teulings dat corona nauwelijks meer slachtoffers maakt dan een normale griepgolf. ‘Als je stopt bij het Planbureau pakken ze je kennelijk ook al je rekenmachines af’ aldus Lubach. Inderdaad was het onthutsend hoe één van de belangrijkste rekenmeesters van ons land zó de mist in had kunnen gaan met de cijfers.
Kennelijk was daarmee de toon gezet. Het met veel bombarie en publiciteit opgezette Herstel.Nl had het in de dagen daarvoor al zwaar gehad, maar de kritiek van niet eens rekenmeester Lubach die gewoon met zijn gezonde verstand de cijfers nog eens bekeken had was fnuikend voor het imag van Herstel.Nl.
Maar ook daarvoor verkeerde de organisatie in zwaar weer. Als de Londense ziekenhuisdirecteur Marcel Levi digitaal door het raam had kunnen springen was hij spontaan de studio in Hilversum binnen gevallen. Zijn hele lichaamstaal verraadde hoe verbijsterd hij was over de uitspraken van Coen Teulings.
Teulings meende dat Nederland per 1 maart gewoon helemaal open zou kunnen. Kwetsbare mensen kunnen worden afgezonderd door hen in veilige zones af te zonderen, zoals in leegstaande vakantiehuisjes en in hotels.
Wat Herstel.Nl even was vergeten was dat er weinig leegstaande vakantiehuisjes zijn, omdat de Nederlanders nu massaal in eigen land blijven. Hotels zitten wat ruimer in de beschikbare kamers. Maar heeft Teulings ook berekend om hoeveel mensen het dan zou gaan? Iemand heeft berekend dat misschien wel 7 miljoen Nederlanders tot de kwetsbare groep zouden kunnen behoren. En als je alleen de 70-plussers zou nemen zouden het al het er al 2½ miljoen zijn. Alsof Nederland één groot vakantiepark is…
En hoe wil je dat dan uitvoeren? Wordt een 70 plusser in een taxi vervoerd door een andere 70-plusser? Werken er in de winkels alleen maar 70-plussers om die kwetsbare ouderen in hun veilige bubbel te laten functioneren? En als een 70-plusser met de trein reist is de conducteur dan ook 70-plus? Of moet die 70-plusser verplicht binnen blijven, of hooguit rondlopen in zijn reservaat/ cq vakantiepark? Een ophokplicht voor ouderen?
Is dat zo’n goed idee, om kwetsbare mensen te isoleren van de rest van de bevolking? Dat is in Zweden geprobeerd. Maar nergens in Scandinavië vielen zóveel doden onder de oudere bevolking als in dát land.
"Het is onmogelijk om kwetsbare mensen van het virus te isoleren terwijl het zich sterk verspreidt onder de rest van de bevolking," aldus de Amerikaanse arts en onderzoeker David Gorski. Het lijkt erop dat een deel van Herstel.Nl nu opeens zag dat men met een onrealistisch plan was gekomen. Bovendien was dat plan niet zo nieuw: het was in Zweden al uitgeprobeerd. En daar was het mislukt, ten koste van veel doden.
Wat is er aan de hand als een video 15 jaar lang circuleert op internet en als pas daarna de naam van de spreker opduikt?
Waarom zo laat?
Stel dat iemand in 1933 een toespraak zou hebben gehouden over het vernietigen van de Joden en dat die toespraak op film de hele wereld over zou zijn gegaan en pas in 1945 gaat iemand op zoek naar het antwoord op de vraag wie die spreker nu eigenlijk was… Ik zou toch heel graag meteen hebben willen weten wie die spreker was! Welke organisatie komt met deze snode plannen? Waarom hebben de sites die de video verspreidden kennelijk zo lang zitten slapen?
Een video die een geheim plan van de CIA onthulde om moslim-fundamentalisten te vaccineren met het Fun-Vaxx-vaccin circuleerde al 15 jaar op internet. Dat vaccin zou inwerken op dat deel van de hersenen waar religieuze overtuigingen zijn gezeteld. Pas in 2020 werd de spreker geïdentificeerd. Het was Bill Gates! Nu werd alles duidelijk! Alle puzzelstukjes vielen op hun plaats!
Ingewikkelde neurologie
De tweede vraag is: waarom wordt Bill Gates als specialist uitgenodigd om een zeer specifiek neurologisch onderwerp te bespreken? Destijds waren er neurologen op zoek naar de zetel van het neurologische brein, maar de kennis op dat gebied was zeer prematuur en bovendien nog veel meer omstreden? Je moest wel van heel goeden huize komen om er iets over te kunnen vertellen. Dan laat je toch geen ICT’er het woord doen?
Wie was de spreker?
De vraag is: was die spreker wel Bill Gates? En zo ja: waarom werd zijn naam pas in 2020 gekoppeld aan deze video? Dat was ook het voorjaar waarbij covid-19 in verband werd gebracht met de Great Reset en daarmee ook werd gekoppeld aan de naam van Bill Gates. Het feit dat zijn naam nú pas wordt genoemd als spreker bij de CIA maakt het verhaal al ongeloofwaardig.
Ik heb er een video van Bill Gates uit hetzelfde jaar naast gelegd. Er zijn wel enkele gelijkenissen, maar er zijn ook verschillen. De spreker op Hyde Park in 2005 (Bill Gates dus) komt op mij duidelijk ouder over dan op de zogenaamd gelekte video over Fun Vaxx uit hetzelfde jaar. In Hyde Park had de spreker ook grijzer haar (dat kan natuurlijk geverfd zijn), een andere bril (misschien was hij naar Specsavers geweest) en een andere kleur van zijn stem (dat kan ook aan de omgeving liggen, open lucht versus collegezaal).
Diverse sites zijn op onderzoek uit gegaan. Niemand kan achterhalen wie de spreker was, maar allemaal constateren ze dat het niet Bill Gates was (in een video met een hoge resolutie is dat beter te zien). Eén site heeft gebruik gemaakt van de analyse van lichaamstaal.
Wat ook vreemd is is een gezelschap van maar zes mannen in een grote collegezaal. Het zegt niet veel, maar het is wel bijzonder. Als er een obscure en geheime presentatie werd gehouden zou ik een achteraf-zaaltje kiezen.
Hersenscans
En dan die foto’s van de hersenscans? Ik heb wel hersenen, maar ik heb er geen verstand van. Dat laat ik aan anderen over. Ik had overigens eerder gedacht dat het regieuze brein (als dat bestaat) meer boven je ruggemerg zou zitten (de amydala: de zetel van het gevoel). Maar nogmaals: daar heb ik me verder niet in verdiept.
Twee sites deden dat wel. Ze komen tot de conclusie dat de beide hersenscans van dezelfde persoon zijn. Ze zijn overgenomen uit een artikel over neurologische problemen bij een 20-jarige vrouw. Daarna zijn de kleuren in de scan ingekleurd. Het gaat dus niet om twee verschillende personen, waarvan de één een religieus fanaticus is en de ander iemand is met weinig religieuze gevoelens. Het is één en dezelfde persoon, bij wie twee verschillende delen van de hersenen ingekleurd zijn.
Bovendien is het wel erg fake als de hersenscans uit een elders gepubliceerd artikel komen. Een kwestie van knippen en plakken. Daarmee loop je als spreker behoorlijk risico. Als iemand dat ontdekt kun je je carriëre verder wel vergeten.
De inhoud van het verhaal
Zegt de spreker nu eigenlijk zoveel? Over neurologie zegt hij eigenlijk niets. wat dat betreft zou ik met enige voorbereiding dit verhaal ook wel kunnen houden. Bill Gates ook wel, maar wat moet de CIA met een ICT’er die hen inwijdt over de neurologische bronnen van het geloof? De spreker zou ook een toneelspeler kunnen zijn. En wie weet de mannen in de zaal ook wel. Wat doet die meneer trouwens die opeens tevoorschijn komt en aan een andere congresganger iets vraagt? Komt hij zomaar binnen in een super-geheime vergadering? Wie het weet mag het zeggen.
Een hypothese is dat dit filmfragment onderdeel uitmaakt van een project dat nooit werd afgemaakt. Wat zou er gebeuren als er een gen werd ontdekt waar het menselijk geloof zetelt? Zouden overheden daar misbruik van kunnen maken?
Klopt dat allemaal wel?
Ik kan niets bewijzen, maar alles wijst erop dat deze video een hoax is waar veel mensen in zijn getuind. Hoezo komt een ICT’er bij een geduchte organisatie een zo ingewikkeld neurologisch verhaal vertellen? Waarom dook de naam van de spreker pas op in 2020, toen Bill Gates in verband werd gebracht met covid-19? Het verhaal dat de spreker vertelt rammelt, de spreker lijkt geen Bill Gates te zijn en de plaatjes zijn gestolen uit een artikel over neurologie. Hoe fake wil je het hebben?
In 2005 hield Bill Gates op een geheim congres van de CIA een toespraak. Hij vertelde dat het fundamentalisme in een bepaald deel van de hersenen zetelt. Als je dat deel van de hersenen zou manipuleren zou de wereld nooit meer last hebben van moslim-fundamentalisme of van andere religieuze ongemakken.
De wereld zou dus een soort geestverruimend middel moeten ontwikkelen. Dat zou kunnen in de vorm van een vaccin. Daardoor zouden mensen meer flexibel kunnen worden in hun denken.
Het was een geheim congres, maar de beelden lekten toch uit. De naam van de spreker werd niet genoemd. Het ging om de boodschap. Er waren geheime plannen in ontwikkeling om de geest van ‘fanatici’ te veranderen. Het ging destijds om moslim-extremisten, maar wie een beetje nadacht zag ook al een ander spookbeeld verschijnen. Op deze manier kon elk geloof worden ‘aangepakt’.
De spreker werd verondersteld goed op de hoogte was van neurologie. Hij liet twee foto’s zien van hersenen. De ene foto was van een ‘religieus fanaticus’ (de hersenactitiviteit lichtte frontaal op), de andere foto was van iemand die ‘normaal’ functioneerde in de samenleving (ik zeg het in mijn eigen woorden).
Iemand uit de zaal stelde de vraag of je dan van de hele bevolking hersenscans zou moeten maken, zodat de potentiële gevaren gelocaliseerd konden worden. Maar zo ver wilde de spreker niet gaan. Nee, je hoefde niet de hele bevolking van Afghanistan via hersenscans in beeld te brengen. Maar hij zag wel mogelijkheden om fundamentalistische mensen zo genetisch te modificeren dat ze vanzelf hun fanatisme los zouden laten.
De video is in de loop der tijd steeds weer opgedoken op tal van sites. De eerste melder zegt dat er sprake is van een geheim Pentagon-project met de naam “FunVax”. Het Pentagon zou de bevoling van het Midden-Oosten massaal kunnen vaccineren met wat FunVax wordt genoemd – een anti-fundamentalistisch vaccin. In latere versies kwam ook de rol van Israël ter sprake. Als de bevolking van omringende landen met dit vaccin ingespoten zou worden zou er duurzame vrede kunnen ontstaan in het Midden-Oosten.
Een aantal jaren later kreeg de video meer aandacht. De boodschap werd opgepikt door een populaire anti-vaxx-site: Natural News. In een artikel werd beweerd dat deze nieuwe “FunVax” zou worden afgegeven via uitlaatgassen van auto’s, grootschalig sproeien, via de voeding en door het water. De auteur stelde dat daarmee een einde zou komen aan de vrije wil. Iedereen zou voortaan via dit vaccin in zijn denken en handelen gestuurd worden door de overheid. “Zeg vaarwel tegen je vrije wil.” Een andere site sprak van een Pentagon-biowapen dat bedoeld was om alle religie op aarde te vernietigen.
Geen enkele site en geen enkele discussie meldde bij deze video de naam van Bill Gates. Dat veranderde pas in het voorjaar van 2020. De spreker op het congres voor de CIA was nu opeens Bill Gates. Hij deelde hier zijn snode plannen met de geheime dienst van de USA!Wat was er aan de hand?
Als je iemand aardig vindt, hem of haar moedig vindt, de persoon waardeert, heb je de neiging om ook diens opvattingen te steunen.
‘Voters vote beautiful‘ was een artikel uit de jaren ’70: kiezers hebben de neiging om op vriendelijke hoofden en knappe gezichten te stemmen. Volgens de Franse onderzoekers die ik gebruik bij dit blog gebeurt dat ook bij opvattingen. Zelfs als er geen enkel bewijs is dat die persoon de waarheid spreekt, dan nog wordt hij of zij gelooft omdat hij als persoon geloofwaardig over komt.
De onderzoekers lieten een acteur, die zogenaamd een jurist was die tot rechter moest worden benoemd, drie onbewezen verklaringen rond covid-19 vertellen, zoals dat dagelijkse inname van vitamine D alle covid kan voorkomen.
Standpunten veranderen niet (meer)
Het bleek dat slechts 10% van de proefpersonen zijn mening over de persoon veranderde: ‘als hij zó iets vertelt moeten we er toch nog even over nadenken of hij wel geschikt is als rechter’. De overige 90% vond de opvattingen van de kandidaat-rechter nog steeds betrouwbaar omdat hij het zei. Ze gingen dus niet op onderzoek uit, ze gingen niet twijfelen: wat deze persoon beweerde moest wel kloppen.
Sterker nog: als de persoon in kwestie meer van deze uitspraken deed gingen zijn volgers ook meer van het verhaal geloven. Het verhaal dat vitamine D zeer effectief is bij de bestrijding van covid-19 werd geleidelijk steeds meer voor waar gehouden. Waarom? Omdat het aanvankelijke vertrouwen in de persoon doorwerkte bij het beoordelen van diens opvattingen.
De personen leunden in hun oordeel steeds meer op de boodschapper. Kritiek op zijn boodschap werd steeds meer gezien als ‘afval’. Iemand die standpunt A verdedigt wordt steeds meer vertrouwt, iemand die standpunt A afwijst wordt steeds minder vertrouwt. Ook factchecking verandert het standpunt niet meer. Het is gewoon zo.
Om te onderzoeken of dit patroon specifiek zo werkt bij het thema covid-19 hebben de onderzoekers ook nog een andere studie gedaan, met uitspraken die geen verband hielden met COVID-19. Het bleek dat ook dán het patroon zichtbaar was: mensen gingen steeds meer het verhaal van een door hen gewaardeerde boodschapper volgen. Omgekeerd: omdat hij of zij het zei hoefde het ook niet meer gecheckt te worden.
Dit is vooral de tijd waarin veel vraagtekens moeten worden gesteld, het is nog te vroeg voor uitroeptekens
Het (on-)geloof in de boodschapper blijft
Waarheidsvervorming door iemand leidt dus niet tot een meer kritische blik van de kant van de volgelingen. Ook al wordt bijvoorbeeld vele malen bewezen dat vitamine D niet helpt tegen corona, dan nóg zullen de volgelingen volhouden dat het wél helpt. De boodschapper is dus van grote invloed op het volgen van de boodschap.
Er waren ook mensen die de acteur (kandidaat-rechter) niet vertrouwden. Zij werden gedurende het onderzoek steeds feller in de afwijzing van de persoon. ‘Nu komt hij al drie keer met hetzelfde onzin-verhaal’. Datzelfde gold trouwens ook voor personen die afhaakten. Ze waren teleurgesteld en dat versterkte hun afwijzing.
Polarisatie: geen grijstinten meer
Het gevolg was bij beide groepen een groeiende verwijdering. Aanhoudende steun of afwijzing door deelnemers leidt daarom tot onenigheid over wat waarheid is of niet. Met andere woorden, steun of afwijzing van een publieke figuur is een psychologisch mechanisme waardoor polarisatie optreedt en de waarheid minder goed gecheckt wordt. Er ontstaan minder grijstinten: de opvattingen worden steeds meer zwart-wit.
De onderzoekers menen dat op deze manier verklaard kan worden hoe aanvankelijke onzekerheid een belangrijke bron kan worden van maatschappelijke polarisatie over een groot maatschappelijk probleem. De vraagtekens worden vervangen door uitroeptekens.
Een proces van polarisatie
Beide posities zijn cruciaal om het polarisatieproces te begrijpen. Mensen die de maatregelen bij covid-19 niet na willen leven gaan steeds meer zwart-wit denken, mensen die de maatregelen zinvol vinden worden ook geleidelijk steeds ‘strakker’ in hun opvattingen. Het gevolg zijn groeiende verschillen in de publieke opinie en verhitte onenigheid over wat waar is of niet. Dat is vooral opmerkelijk omdat het nog te vroeg is om tot sluitende verklaringen te komen: er is zelden wetenschappelijk bewijs.
Dit is vooral de tijd waarin veel vraagtekens moeten worden gesteld, het is nog te vroeg voor uitroeptekens (mijn uitleg van het verhaal).
Anne-Sophie Chaxel van HEC Paris en Sandra Laporte van Toulouse School of Management: Truth Distortion: A Process to Explain Polarization over Unsalstantiated Claims Related to COVID-19.
