Luisterthermometer

In veel ‘klassieke’ schema's over communicatie gaat het over de zender en de ontvanger. De zender maakt iets duidelijk en als hij dat maar goed genoeg doet communiceert hij effectief. Op die manier kun je wasmiddelen, auto’s en het Evangelie aan de man/vrouw brengen.

Maar communicatie is meer. Dat wordt geïllustreerd aan de hand van de Luisterthermometer, in het boek Harthorend van trainer Harry van der Pol. Het kan in de communicatie vriezen, maar je kunt er ook warm van worden. Het is ijskoud als er geluisterd wordt vanuit het oordeel. Deze stoorzender in de communicatie maakt goed luisteren naar elkaar onmogelijk.    

Maar de verstoring kan ook zitten in je eigen onzekerheid. Je bent bijvoorbeeld bang om kritiek te krijgen en je bent zo bezig met vooral maar aardig gevonden worden dat daar alle energie in gaat zitten. Dan ben je meer bezig met je eigen formuleringen dan met wat de ander naar voren brengt.

Het kan ook zo zijn dat je vooral controle over de ander wilt houden: je moet met sterke argumenten komen zodat de ander niets meer terug weet te zeggen. Het winnen van de ander staat dan centraal. Een alarmbel luidt als je al antwoord geeft voordat de ander echt uitgesproken is. Dan heb je niet goed geluisterd, want je formuleerde je antwoord al terwijl de ander nog met zijn verhaal bezig was.

Deze stoorzenders maken, schrijft Harry van der Pol, dat de communicatie beneden het nulpunt blijft. De onderlinge verhouding blijft kil, omdat je de ander niet werkelijk ‘ontvangt’.

Hoe kom je tot hartverwarmende communicatie? Door je de ander het woord gunt en die persoon de ruimte geeft om zich uit te spreken. Maar nog meer: als je niet alleen de woorden hoort die de ander zegt, maar ook de kleur van zijn boodschap ontvangt, zijn emoties proeft. En de relatie wordt nog meer hartverwarmend als je de ander als persoon tot zijn recht laat komen en hem of haar aanvaardt als persoon.

In deze gebroken wereld zien we daar nog maar kleine stukjes van, maar dat zijn wel lichtpuntjes met het perspectief van een stralende toekomst.