In een zeer Rooms-Katholieke omgeving staat een protestantse kerk. Daar moet een geschiedenis aan vast zitten.
Het dorp Helenaveen ligt op de grens van Noord-Brabant en Limburg, aan de zuidrand van één van de mooiste gebieden die ik ken: het ongerepte veengedeelte van de Peel.
Het dorp is genoemd naar de vrouw van Jan van de Griendt, die hier een groot perceel aan veengrond had gekocht. De veenlaag was tot zeven meter dik. Dus voorlopig kon hij vooruit met het turfsteken. Er werd een particulier kanaal gegraven: de Helenavaart. Het turfstrooisel werd door heel Europa aangekocht. Er viel flink geld mee te verdienen.
Oeps, dacht de nabijgelegen gemeente Deurne: we vissen achter het net. Ze sloegen dus ook aan het turfsteken. Maar ze mochten geen gebruik maken van de Helenavaart. Dus groeven ze parallel het Kanaal van Deurne. Omdat er veel werkloosheid was was dit een aardige bron van werkverschaffing.
Het aardige van de heer Van de Griendt was dat hij de turfstekers ook een stuk grond gaf waar ze hun groenten konden verbouwen en een paar schapen of geiten konden houden.
De turfstekers kwamen o.a. uit Drenthe en Overijssel. Daar had men veel ervaring met het op grote schaal steken van turf. Zo ontstond er in het Rooms-Katholieke zuiden een protestantse enclave met een Hervormde kerk. Je kunt hier nog elke zondag naar de kerk, maar door de vergrijzing vermindert het aantal kerkgangers. Zelfs de dominee is hoogbejaard.
Het dorp Helenaveen valt onder de gemeente Deurne. Het dorp telt 800 inwoners en is beschermd dorpsgezicht. De afgelopen jaren is het aantal inwoners met bijna 10% gedaald. Er moet hier dus nog woonruimte te vinden zijn.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen deden de 'lokalo's' het goed: de partijen Deurne NU!, Deurne DOE! en Transparant Deurne behaalden samen 350 van de bijna 450 uitgebrachte stemmen. In de gemeenteraad van Deurne zit het oudste lid namens de Partij 50-plus, de rest van de raadsleden is veel jonger. Het klopt allemaal weer precies.
Ten zuiden van Helenaveen ligt de buurtschap Belgenhoek, genoemd naar de Belgen die betrokken waren bij het graven van het zuidelijke deel van de Helenavaart. Het kanaal is in totaal bijna 16 km. lang en meandert voortdurend langs de provinciegrens.
Behalve de autoweg tussen Eindhoven en Venlo is er weinig wat de rust verstoort: wat is dít een verstild gebied. Een buurtschap is de Belgenhoek, genoemd naar de Belgen die betrokken waren bij het graven van het zuidelijke deel van de Helenavaart. Het kanaal is in totaal bijna 16 km. lang en meandert voortdurend langs de provinciegrens.
Omdat het gebied vrij ongerept is geniet het bescherming als erfgoed. Dat geldt ook voor de dorpen Griendtsveen en Helenaveen. In Griendtsveen staat een standbeeld voor Toon Kortooms met zijn boek 'Mijn kinderen eten turf'.
henk 50 