Synchronie in de zorg

In haar proefschift “Interactional patterns ans attunement between staff and clients with an intellectual disability” (Tilburg, 2016) schrijft Ellen Reuzel over het afstemmen tussen cliënten en hun begeleiders. 

Het blijkt dat mensen met een verstandelijke beperking gevoeliger zijn voor die synchronie dan hun begeleiders. Met andere woorden: ze voelen eerder dat er haperingen zijn in de afstemming. Synchronie heeft te maken met het afstemmen van het verbale en non-verbale gedrag op de ander. Het heeft alles met verbondenheid te maken, het steeds weer zoeken van de verbinding tussen elkaar.

Een positief gevolg van een goede afstemming is dat cliënten meer ontvankelijk zijn voor de boodschap die de begeleider over wil brengen. Dus: als je als begeleider beter afstemt helpt dat om meer ingang bij de cliënt te krijgen. Als je iemand wilt leren om zijn bed op te maken is dat niet een technische kwestie van voordoen en nadoen. Er gaan een dynamisch proces van afstemming aan vooraf.

Op de woning waar ikgisteren over schreef had ik de indruk dat cliënten en begeleiders elkaar kwijt waren geraakt. Begeleiders waren met heel andere zaken bezig dan bewoners.

De organisatie hamerde er op dat cliënten in hun eigen kracht moesten gaan staan. Dat is weer zo’n lege en modieuze krachtterm die te pas en te onpas ingezet wordt. Zorg was dus een vies woord geworden. Begeleiders moesten vooral niet zorgen. Daarmee waren ze hun eigen vak kwijtgeraakt.

De manager van de woning had nog een term: de zorg moest onttutteld worden. Cliënten moesten in een hoog tempo klaargestoomd worden tot zelfstandigheid. Dat was immers noodzakelijk nu er steeds minder geld voor begeleiding vrij kwam.

En als ze daar niet aan meewerkten moesten ze de gevolgen van hun eigen gedrag maar gaan ervaren. Zoals in dit geval: collectieve obesitas en op termijn vier kunstgebitten. Ik noem dat pedagogische verwaarlozing.