Cognitieve achteruitgang bij het ouder worden (9)

Hoe zit het met het werkgeheugen? Daar maak ik me bij mezelf al jaren zorgen over. En terecht. Het werkgeheugen gaat achteruit. Maar daarmee ben je nog niet dement. 

Voorbeelden van het werkgeheugen:

Het berekenen van 15% fooi bij het afrekenen in het restaurant.

Een lange en complexe zin die jou wordt verteld in één keer kunnen bevatten.

Een aantal stappen vooruit denken in het schaakspel

Bedenken hoeveel overstaptijd je hebt vanaf het uitstappen uit de trein t/m het instappen in de stadsbus en ondertussen in je hoofd hebben hoe je moet lopen en hoeveel tijd dat kost.

Wat dat laatste betreft: het gaat niet om het werkgeheugen als het routine is, want dan kun je dat op de automatische piloot. Als ik voor het eerst in Enschede zou komen, en daar op zoek moet naar bus 32 en dan bedenken hoeveel tijd ik nodig zal hebben, dan moet ik verschillende taken combineren en ondertussen in de toekomst kunnen kijken (plannen en organiseren). Tegenwoordig heb ik overigens geen familie meer in Hengelschede, dus het is niet nodig om er te komen.

Bedenk dus bij het ouder worden dat het in je hoofd allemaal langzamer gaat en dat je minder tegelijk kunt. Eén ding tegelijk en dan pas weer het volgende. Je hebt meer tijd nodig. Dat ga je pas zien als je het door hebt.

Mevrouw Veenstra moet overstappen van de Intercity naar Utrecht op de stoptrein naar Houten. Ondertussen galmt er een omroepbericht door het station. Mevrouw Veenstra staat even stil, beluistert het omroepbericht, denkt even na ('de stoptrein naar Veenendaal, is dat de trein die ik moet hebben?'), ze bedenkt dat het bericht niet voor haar bestemd is, gaat weer lopen zet koers naar spoor 18. 

Het goede nieuws is dat het kortetermijngeheugen bij normale veroudering niet achteruit gaat. Dus als ik een telefoonnummer hoor en het moet intoetsen op mijn telefoon gaat dat vanwege mijn leeftijd niet slechter dan vroeger. Er zijn wel andere factoren die het onthouden lastiger maken, bijvoorbeeld het zien en het horen/verstaan. Ook de concentratie/ afleidbaarheid speelt een rol.

Dertig jaar geleden kon ik dat onthouden ook al niet voor elkaar krijgen, dus bij mij is het karakteristiek. Er is geen sprake van achteruitgang, zo ben ik nu eenmaal.