Amnesie

Amnesie is de verzamelnaam voor geheugenverlies. We onthouden allemaal slechts een paar procent van wat we dagelijks meemaken. 

De meeste informatie wordt dus helemaal niet opgeslagen. Gelukkig maar, anders zouden onze hersenen al heel snel overbelast zijn.

Intermezzo: de school

Maar hoe zit het nu als je eerst iets wel had opgeslagen, maar dat je diezelfde informatie later weer kwijt bent? Ook dat is een volkomen normaal verschijnsel. Ik vraag me de laatste tijd wel eens af waarom ik eigenlijk naar school ben geweest. Volgens mij heb ik bijna niets onthouden van wat ik daar geleerd heb. Het zou best eens zo kunnen zijn dat het onderwijs een vorm van ineffectieve tijdsbesteding is geweest.

Helaas heb ik dat niet uit kunnen zoeken. Ik heb geen identieke tweelingbroer. Want als we dan de één wél naar school hadden laten gaan en de ander niet en we zouden de effecten na 50 jaar meten, dan hadden we kunnen zien in hoeverre de verworven kennis in de puberleeftijd een halve eeuw later nog van waarde is.

Dissociatieve amnesie

Onder de amnesieën vallen uiteraard de verschillende vormen van dementie. Maar een bijzondere vorm is de dissociatieve amnesie. Dan is er geen sprake van een organische oorzaak waarom iemand iets helemaal kwijt is, dan spelen psychische factoren de grootste rol.

Vijf vormen

Er zijn (minstens) vijf verschillende verschijningsvormen van dissociatieve amnesie:

1. Gelokaliseerde amnesie: je weet van een klein stukje van je leven helemaal niets meer (bijvoorbeeld van de dag waarop je moeder een ongeluk kreeg)

2. Selectieve amnesie: je herinnert je wel wat je hebt meegemaakt, maar het meest traumatische deel ben je kwijt (bijvoorbeeld: je weet wel dat de groep waarin je reisde werd overvallen, maar je weet niet dat één van de groepsgenoten daarbij is overleden).

3. Algehele amnesie: dit zijn bijzondere omstandigheden die af en toe de krant halen. Er wordt iemand aangetroffen op een bankje in de stad, maar die persoon weet niet eens meer wie hij is, laat staan dat hij weet waar hij is opgegroeid, wie zijn ouders waren en wat voor werk hij deed.

4. Voortdurende amnesie: de persoon heeft vanaf een bepaalde datum geen herinneringen meer. Zoals bij een mevrouw die geen herinneringen meer heeft vanaf het moment dat haar man haar opbelde dat hij niet meer thuis wilde komen.

5. Gesystematiseerde amnesie: je weet een bepaald type informatie niet meer op te diepen, bijvoorbeeld alle herinneringen die met Duitsland of met de Duitsers te maken hebben.

Simuleren

Er zijn ook mensen die zeggen zich bepaalde omstandigheden niet meer te kunnen herinneren, bijvoorbeeld dat ze op een bepaald moment op een bepaalde plek waren of dat ze niets meer weten van een bepaalde belofte die ze hebben gedaan.

Als iemand ten onrechte een beroep doet op zijn falende geheugen wordt dat simuleren genoemd.