Een bekende complottheorie gaat over het ontstaan van de wereldheerschappij. Dat gaat gebeuren door een globalistische elite: een verzameling van wetenschappers, politici en superrijken.
Als je de site van Viruswaanzin leest zie je dat het hele model van het denken beheerst. “Het frappante is dat de politieke agenda internationaal overeenkomt. De wereldbevolking is massaal slachtoffer van het grootste experiment ooit, namelijk dat van gedragsbeïnvloeding.”
Hoe komt het dat bijna alle landen, van dictaturen tot communistische landen en westerse democratieën een lock-down inzetten? Over vervuiling en vrede wordt al decennia lang gebakkeleid. Maar nu kiezen bijna alle landen voor één strategie. Het kan niet anders of daar moet een complot achter zitten...
Wat mij opvalt bij complotdenkers is dat ze vooral veel verbanden zien. Alles wordt aan alles gekoppeld. Ze zijn goed in de associatieve ervaringsordening. Ze horen of lezen iets en zien meteen een verband. Je zou kunnen denken: het zien van verbanden en diepere oorzaken staat iets te scherp afgesteld, waardoor het vaak vals alarm geeft (Stef Aupers, Universiteit van Leuven).
Harambam
Jaron Harambam deed onderzoek naar het complotdenken. Hij is daar ook op gepromoveerd. Hij constateert dat het complotdenken vaak wordt gevoed door persoonlijke ervaringen van mensen. Als ze regelmatig hun hoofd hebben gestoten omdat er feiten verdoezeld werden gaan ze dat ook breder toepassen. Niet alleen de gemeente heeft gegevens achter gehouden, dat geldt ook voor de politiek op wereldniveau. Er ontstaat dan dus een soort ‘framing’: iedereen die politiek bedrijft beduvelt te boel.
Het tweede wat hem opvalt is dat complotdenkers zo ontzettend snel zijn in hun rederingen. Omdat ze alles met van alles in verband brengen kun je hen bijna niet bijbenen. En omdat je het vaak aflegt tegen hun specifieke kennis ervaren zij dat weer als een gelijk. Zie je wel: de ander ziet het nog niet, hij is nog niet wakker.
“Succesvolle complottheorieën haken in op tradities, ervaringen, (pseudo)wetenschappelijke verklaringen, sociologische theorieën en toekomstbeelden die mensen hebben,” meent Harambam (in: EOS-wetenschap). Ze brengen ook een beetje leven in de brouwerij: ze kunnen ook voor sensatie zorgen.Een soort van science-fiction.
En soms kan een complot-theorie ons ook op een zinvolle gedachte brengen. Je kunt ook opeens op het spoor komen van iets wat inderdaad niet klopt... Want gevestigde onderzoekers en organisaties kunnen ook te vast in hun eigen vooronderstellingen geloven. Een beetje prikkelen kan bepaald geen kwaad.
Mijn visie.
Ik kan mij niet aan de gedachte onttrekken dat mensen met heel veel geld en/of macht dat niet prettig vinden i.c. dat heel graag zo willen houden. En daar dan weleens met soortgenoten over overleggen. Maar ik betwijfel heel sterk of je het ooit (helemaal) eens zullen worden op mondiaal niveau.
En dat dan hooguit zeer tijdelijk. Denk b.v. aan het Molotov-pact tussen Hitler en Stalin. En aan de conferentie van Jalta.
En op lager niveau lukt het ook niet, zelfs niet in families of gezinnen.
Al kun je je wel afvragen of de overheid je als mondige burger ziet (met of zonder mondkapje) of als belastingplichtige onderdaan i.c. ongehoorde horige. Met uiteraard landelijke verschillen.
Ik maak mij er in mijn ivoren toren de laatste goede jaren van mijn leven niet meer druk om. Après moi le déluge.