Opnieuw de stappen samengevat
In de eerste fase van het leven hebben kinderen nog geen ‘ik’ en daarmee geen structuur. Ze zijn afhankelijk van anderen die structuur bieden. Maar ze zijn ook erg gevoelig voor de stemming van anderen. Aan zichzelf overgeleverd overheerst de chaos.
In de tweede fase begint het kind een eigen ik op te bouwen. Maar hij is niet in staat om samen te werken. Hij wil vooral bepalen.
Tegenwind is nodig
Als een kind daar niet in wordt gecorrigeerd wordt dat een eigenschap die nauwelijks te doorbreken valt. Dat wordt o.a. genoemd als risico bij hoogbegaafde kinderen (hoe vervuild die ‘diagnose’ ook is, ik noem hem hier toch even). Ze leren niet om met tegenwind om te gaan, want ze zijn altijd sneller dan anderen. Het wordt een geautomatiseerde manier van denken.
Om emotioneel sterk te worden moet je regelmatig tegenwind ervaren en daardoor jezelf bij leren sturen. Als dat niet gebeurt kan dat leiden tot het alleen maar denken vanuit de Bovenpositie (Transactionele analyse). Het komt (deels) overeen met de Superioriteit in het boek van Prof. R..E. Abraham over het Ontwikkelingsprofiel.
Je komt het op allerlei niveaus tegen. De manager die bepaalt wat er moet gebeuren, de behandelaar die alleen maar zijn eigen lijn volgt, de echtgenoot die alles controleer en bepaalt in het gezin.
Mijn huwelijk is stukgelopen. Mijn man bepaalde alles. Ik ben van nature meegaand en flexibel. Maar daardoor gaf ik hem geen tegengas. Het ging van kwaad tot erger. Toen ik er niet meer tegen kon was het al te laat: we zaten al teveel vast in onze eigen patronen.
Mijn zoon lijkt veel op mijn ex-man. Als kind was hij de slimste, ze noemden hem wel hoogbegaafd. Maar ik vraag me af of hij niet ook trekken van autisme heeft. Net als mijn man voelt hij het niet goed aan wat anderen nodig hebben. Hij heeft ook een meegaande vriendin. Hij bepaalt wat ze gaan doen en zij vindt alles best. Daarom lijkt het goed te gaan in hun relatie, maar ik houd mijn hart vast. Maar ja, als moeder moet je je daar niet mee willen bemoeien.
Mensen die van jongs af aan geen tegengas krijgen oefenen niet in het omgaan met gedeelde opvattingen. Ze willen anderen naar hun hand zetten. Lukt dat niet, dan worden ze boos, of nog meer bepalend, of ze kiezen ze voor een status aparte: ze gaan gewoon hun eigen gang. uitzondering.
Voorbeelden:
* In een team wordt afgesproken voortaan eerst de tafel te dekken en dan de cliënten op te halen. Eén teamlid besluit om het anders te blijven doen. Zij zet eerst de cliënten aan tafel en dekt daarna de tafel.
* De eigenaren van een blok huizen dat onder architectuur is gebouwd besluiten gezamenlijk de voordeuren in de oorspronkelijke kleur te verven. Eén eigenaar doet niet mee. Hij wil zijn eigen kleur kiezen.
* Er wordt afgesproken dat de vergaderingen voortaan om half tien beginnen in plaats van om tien uur. Eén van de deelnemers is het hier niet mee eens en blijft om tien uur verschijnen.